Δευτέρα Ἐπιστολὴ Πόνου τοῦ Ἁγίου Φιλαρέτου τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς

Πρὸς τὰς Αὐτῶν Ἁγιότητας 
καὶ Μακαριότητας τοὺς Προκαθημένους 
τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, 
καὶ τοὺς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας, 
Ἀρχιεπισκόπους καὶ Ἐπισκόπους

Ο ΛΑΟΣ τοῦ Κυρίου, ὁ διαβιῶν ἔν τινι Ἐπισκοπῇ, εἶναι ἐμπεπιστευμένος εἰς τὸν ἑκασταχοῦ Ἐπίσκοπον, παρ᾿ οὗ καὶ θὰ ζητηθῇ λόγος περὶ τῶν ψυχῶν τῶν ἐμπεπιστευμένων αὐτῷ, συνῳδὰ τῷ ΛΘʹ Ἀποστολικῷ Κανόνι. Ὁ ΛΔʹ Ἀποστολικὸς Κανὼν διακελεύει, ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος δύναται νὰ ἐπιτελῇ, ὅσα μόνον ἀφοροῦν εἰς τὴν ἑαυτοῦ Ἐπισκοπὴν καὶ τὴν ἀνήκουσαν εἰς ταύτην περιοχήν.
    Ὑπάρχουσιν ἐν τούτοις περιστάσεις, καθ᾿ ἃς τὰ γεγονότα εἶναι τοιαύτης φύσεως, ὥστε ἡ ἐπίδρασις αὐτῶν ἐκτείνεται πέραν τῶν ὁρίων μιᾶς Ἐπισκοπῆς, ἀλλὰ καὶ μιᾶς ἢ καὶ περισσοτέρων τοπικῶν Ἐκκλησιῶν. Γεγονότα τοιαύτης γενικῆς ἢ καὶ παγκοσμίου φύσεως, δὲν δύνανται ν᾿ ἀγνοηθῶσιν ἀπὸ οἱονδήποτε Ὀρθόδοξον Ἐπίσκοπον, ὅστις ὡς διάδοχος τῶν Ἀποστόλων, εἶναι ἐπιφορτισμένος, ἵνα προστατεύῃ τὸ ποίμνιόν του ἐκ τῶν διαφόρων πειρασμῶν. Ἡ ἀστραπιαία ταχύτης, μεθ᾿ ἧς σήμερον διαδίδονται αἱ ἰδέαι εἰς τὸν κόσμον, καθιστᾶ τὴν μέριμναν ταύτην ἔτι ἐπιτακτικωτέραν.
    Εἰς τὰ καθ᾿ ἡμᾶς, τὸ ποίμνιον τὸ ἀνῆκον εἰς τὸ ἐλεύθερον τμῆμα τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐγκατεσπαρμένον καθ᾿ ὅλα τὰ μήκη καὶ πλάτη τοῦ κόσμου, ὅθεν καὶ τυγχάνει ὅλως ἰδιαιτέρως ἐνδιαφερόμενον διὰ τὰ ὅσα ἐλέχθησαν ἀνωτέρω.
    Κατὰ συνέπειαν, ὅταν οἱ ἡμέτεροι Ἐπίσκοποι συνεδριάζωσιν ἐν Συνόδῳ, δὲν δύνανται νὰ περιορίζωσι τὰς συζητήσεις αὐτῶν ἐντὸς τῶν στενῶν ὁρίων τῶν ποιμαντορικῶν καὶ διοικητικῶν προβλημάτων τῶν κατ᾿ αὐτοὺς Ἐπισκοπῶν, ἀλλ᾿ ὀφείλουν ἐπιπροσθέτως νὰ στρέψωσι τὴν προσοχήν των εἰς θέματα γενικωτέρας σημασίας τοῦ ὅλου Ὀρθοδόξου κόσμου, ἐφ᾿ ὅσον ἡ θλῖψις μιᾶς Ἐκκλησίας εἶναι καὶ θλῖψις πασῶν τῶν λοιπῶν (Φιλιπ. δʹ 14-15. Ἑβρ. ιʹ 33).
    Καὶ ἐὰν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἦτο ἀσθενὴς μετὰ τῶν ἀσθενῶν καὶ ζέων μετὰ τῶν ἀδικουμένων, πῶς εἶναι δυνατὸν ἡμεῖς, οἱ Ἐπίσκοποι τοῦ Θεοῦ, νὰ εἴμεθα ἀδιάφοροι ἐνώπιον τῆς ὑπερεκχειλίσεως τῶν πλανῶν, αἵτινες ἐπαπειλοῦσι τὴν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς πλήθους ἐκ τῶν ἡμετέρων ἀδελφῶν ἐν Χριστῷ;
    Ἐν πνεύματι τοιούτων συναισθημάτων, ἀπηυθύνθημεν ἅπαξ ἔτι εἰς ἅπαντας τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας διὰ τῆς Ἐπιστολῆς Πόνου ἡμῶν. Ἠγαθύνθημεν μαθόντες, ὅτι ἐν ἁρμονίᾳ πρὸς τὴν ἐπίκλησιν ἡμῶν, Μητροπολῖταί τινες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀνεφέρθησαν δι᾿ ὑπομνημάτων των εἰς τὴν Σύνοδον αὐτῶν, ἐφιστῶντες τὴν προσοχὴν ταύτης ἐπὶ τῆς ἀνάγκης νὰ θεωρῇ τὸν Οἰκουμενισμὸν ὡς αἵρεσιν καὶ νὰ προβῇ εἰς σύστασιν ἐπανεξετάσεως τοῦ ὅλου θέματος τῆς συμμετοχῆς εἰς τὸ «Παγκόσμιον Συμβούλιον τῶν Ἐκκλησιῶν». Τοιαῦται ὑγιεῖς ἀντιδράσεις κατὰ τῆς διαδόσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ἐπιτρέπουν εἰς ἡμᾶς τὴν ἐλπίδα, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ θὰ λυτρωθῇ ἐκ τῆς νέας ταύτης θυέλλης, ἥτις ἀπειλεῖ Αὐτήν.
    Δύο εἰσέτι ἔτη παρῆλθον ἀπὸ τὴν δημοσίευσιν τῆς  Ἐπιστολῆς Πόνου ἡμῶν ταύτης. Καίτοι εἴδομεν τὰς νέας διατυπώσεις ἐν τῇ Ἑλλαδικῇ Ἐκκλησίᾳ, χαρακτηριζούσας τὸν Οἰκουμενισμὸν ὡς ἀντορθόδοξον, δυστυχῶς ὅμως οὐδεμία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀνήγγειλεν, ὅτι ἀποσύρεται τοῦ «Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν».
    Εἰς τὴν ἐν λόγῳ Ἐπιστολὴν Πόνου ἡμῶν, περιεγράψαμεν διὰ ζωηρῶν χρωμάτων εἰς τὶ συνίσταται ἡ συμμετοχὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὸ Συμβούλιον τοῦτο, ὅπερ, ὡς ἐλέχθη, βασίζεται ἐπὶ καθαρῶς προτεσταντικῶν ἀρχῶν, τελείως ἀντιφερομένων πρὸς αὐτὰς ταύτας τὰς βάσεις τῆς Ὀρθοδοξίας.
    Εἰς τὴν παροῦσαν ἐπιστολήν, κατόπιν ἐξουσιοδοτήσεως τῶν Ἐπισκόπων τῆς καθ᾿ ἡμᾶς Συνόδου, θὰ προσπαθήσωμεν ν᾿ ἀναπτύξωμεν εὐρύτερον τὴν σημασίαν καὶ τὴν ἔννοιαν τῆς προειδοποιήσεώς μας, καταδεικνύοντες ὅτι οἱ συμμετέχοντες τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως ὑποπίπτουν εἰς βαθεῖαν αἵρεσιν, ἀντικειμένην εἰς αὐτὰ ταῦτα τὰ ἀρραγῆ θεμέλια τῆς Ἐκκλησίας.
    Τὴν οὐσίαν τῆς Κινήσεως ταύτης, περιέγραψεν ὁ Ρωμαιοκαθολικὸς θεολόγος Yves M.J. Congar, ὅστις γράφει, ὅτι
    «αὕτη εἶναι μία κίνησις ἐξωθοῦσα τὰς χριστιανικὰς ἐκκλησίας εἰς ἐπαναφορὰν καὶ ἀποκατάστασιν τῆς ἀπωλεσθείσης ἑνότητος ἐπὶ τῷ σκοπῷ βαθείας κατανοήσεως μεταξύ των καὶ μιᾶς ἑκάστης κεχωρισμένως».
Καὶ συνεχίζει:
    «αὕτη ἀποτελεῖ συμπίλημα παντοίων αἰσθημάτων, ἰδεῶν, πράξεων καὶ καθεστώτων, συναντήσεων, συγκεντρώσεων, διαλέξεων, τελετῶν, ἐκδηλώσεων καὶ δημοσιεύσεων, κατευθυνομένων πρὸς τὸν σκοπὸν ἐπανενώσεως εἰς μίαν ἑνότητα, οὐχὶ μόνον τῶν κεχωρισμένων χριστιανῶν, ἀλλὰ πασῶν συλλήβδην τῶν ὑφισταμένων ἐκκλησιῶν»!
Οὕτω δὲ προσθέτει ὅτι:
    «ἡ λέξις οἰκουμενισμός, ὅστις τυγχάνει προτεσταντικῆς προελεύσεως, σημαίνει μίαν συγκεκριμένην πραγματικότητα, ἤτοι τὸ σύνολον τῶν προαναφερθέντων, ἐπὶ τῇ βάσει μιᾶς στάσεως καὶὡρισμένων συγκεκριμένων πεποιθήσεων (ἂν καὶ οὐχὶ πάντοτε σαφῶν καὶ βεβαίων). Δὲνmπρόκειται περὶ ἐπιθυμίας ἢ προσπαθείας πρὸς ἕνωσιν ἐκείνων, οἵτινες θεωροῦνται κεχωρισμένοι, εἰς μίαν Ἐκκλησίαν, ἥτις θὰ δύναται νὰ θεωρῆται ὡς ἡ μόνη ἀληθής. Οὗτος (ὁ Οἰκουμενισμὸς) ἄρχεται ἀπὸ τοῦ σημείου ἐκείνου ὅπου ἀναγνωρίζεται, ὅτι οὐδεμία ἐκ τῶν χριστιανικῶν ὁμολογιῶν εἰς τὴν σημερινήν της κατάστασιν κατέχει τὸ πλήρωμα τοῦ Χριστιανισμοῦ!  Ἔστω καὶ ἂν μία ἐξ αὐτῶν (τῶν ὁμολογιῶν) τυγχάνει αὐθεντική, ἐν τούτοις ὅμως ὡς ὁμολογία δὲν περιλαμβάνει τὸ πλήρωμα τἀληθείας, ἀλλὰ ὑπάρχουσι χριστιανικαὶ ἀξίαι οὐχὶ μόνον μεταξὺ τῶν χριστιανῶν ἐκείνων τῶν ὁμολογιακῶς κεχωρισμένων αὐτῆς, ἀλλʼ εἰσέτι καὶ μεταξὺ ἄλλων ὁμολογιῶν καὶ ἄλλων ἐκκλησιῶν» (Chretiens Desunis, Ἔκδοσις: Unam Sanctam, Παρίσιοι 1937, σελ. XI-XII).
   Ὁ ὁρισμὸς οὗτος τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως, γενόμενος ἀπὸ ἕναν Ρωμαιοκαθολικὸν θεολόγον πρὸ 35 ἐτῶν, ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι ἀπολύτως ἀκριβὴς ἔτι καὶ σήμερον, σὺν τῇ διαφορᾷ ὅτι, ἐν τῇ διαρκείᾳ τῶν παρελθόντων ἐτῶν, ἡ Κίνησιςαὕτη ἐξηκολούθησενὰ ἀναπτύσσεται περαιτέρω μὲ ὁλοὲν ἀνανεούμενον καὶ ἐπικινδυνωδέστερον σκοπόν.
    Εἰς τὴν πρώτην ἡμῶν Ἐπιστολὴν Πόνου, ἐγράψαμεν, ἐν λεπτομερείαις, ἐπὶ τοῦ ἀσυμβιβάστουκατὰ τὴν ἡμετέραν Ἐκκλησιολογίαν, τῆς συμμετοχῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὸ «Παγκόσμιον Συμβούλιον τῶν Ἐκκλησιῶν», ἐπακριβῶς παρουσιάζοντες τὴν φύσιν τῶν κατὰ τῆς Ὀρθοδοξίας παραβάσεων, αἵτινες συντελοῦνται διὰ τῆς συμμετοχῆς τῶν Ἐκκλησιῶν μας εἰς τοῦτο τὸ Συμβούλιον. Κατεδείξαμεν, ὅτι αἱ βασικαὶ ἀρχαὶ τοῦ Συμβουλίου τούτου εἶναι ἀσυμβίβαστοι μὲ τὸ Ὀρθόδοξον δόγμα τῆς Ἐκκλησίας. Διὰ τοῦτο δὲ καὶ διεμαρτυρήθημεν κατὰ τῆς ἀποδοχῆς τῆς ἀποφάσεως τῆς ἐν Γενεύῃ Πανορθοδόξου Διασκέψεως, δι᾿ ἧς ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀνεκηρύσσετο ὀργανικὸν μέλος τοῦ «Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν».
    Ἀλλοίμονον! Τὰ τελευταῖα ἔτη τυγχάνουν ὑπερφορτωμένα ἀποδείξεων περὶ τοῦ ὅτι, εἰς τοὺς Διαλόγους μετὰ τῶν Ἑτεροδόξων, μερικαὶ ὀρθόδοξοι Ἀντιπροσωπεῖαι υἱοθέτησαν μίαν καθαρῶς προτεσταντικὴν ἐκκλησιολογίαν, ἥτις διὰ τοῦ αὔλακός της ὁδηγεῖ εἰς μίαν προτεσταντικὴν προσέγγισιν τῶν προβλημάτων τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐκ τῆς ὁποίας ἀναδύεται ὁ σύγχρονος δημοφιλὴς νεωτερισμός.
     Ὁ νεωτερισμός, συνίσταται εἰς κατάπτωσιν καὶ προσαρμογὴν τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, συμφώνως πρὸς τὰς ἀρχὰς τοῦ ρέοντος κοινωνικοῦ βίου καὶ τῶν ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν. Βλέπομεν τοῦτο εἰς τὴν νεωτεριστικὴν κίνησιν τῆς «Ζώσης Ἐκκλησίας» ἐν Ρωσίᾳ περὶ τὸ 1920. Εἰς τὴν πρώτην συνέλευσιν τῶν ἱδρυτῶν τῆς «Ζώσης Ἐκκλησίας» κατὰ τὴν 29ην Μαΐου 1922, οἱ σκοποί της καθωρίσθησαν ὡς
    «ἀναθεώρησις καὶ ἀλλαγὴ ὅλων τῶν ὄψεων τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ὡς αὗται καθίστανται ἐπιτακτικαὶ ἐκ τῶν ἀπαιτήσεων τῆς συγχρόνου ζωῆς». («Ἡ Νέα Ἐκκλησία», καθηγητοῦ B.V. Titlinov, Πετρούπολις-Μόσχα 1923, σελ. ΙΙ).
    Ἡ «Ζῶσα Ἐκκλησία», ἦτο μία ἀπόπειρα διὰ τὴν μεταρρύθμισιν, προσηρμοσμένη εἰς τὰς ἀπαιτήσεις τῶν συνθηκῶν ἑνὸς Κομμουνιστικοῦ Κράτους. Ὁ μοντερνισμὸς τοποθετεῖ αὐτὸν τὸν συμβιβασμὸν μὲ τὴν ἀνθρωπίνην μειονεκτικότητα καὶ ἀσθένειαν, ὑπεράνω τῶν ἠθικῶν καὶ μάλιστα τῶν δογματικῶν ἀπαιτήσεων τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ ἐν τοιαύτῃ ἐκτάσει, ὥστε ὁ κόσμος ἐγκαταλείπει τὰς χριστιανικὰς ἀρχάς, ἡ δὲ ἐκκοσμίκευσις (μοντερνισμὸς) ὑποβιβάζει τὸ ἐπίπεδον τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς ἐπὶ μᾶλλον καὶ μᾶλλον. Ἐντὸς τῶν Δυτικῶν Ὁμολογιῶν βλέπομεν ὅτι ἐπῆλθε σχεδὸν κατάργησις τῆς Νηστείας, ριζικὴ συντόμευσις καὶ ἐκχυδαϊσμὸς τῶν θρησκευτικῶν Ἀκολουθιῶν, καὶ τελικῶς πλήρης καὶ ὁλοσχερὴς πνευματικὴ ἐρήμωσις, ἐξικνουμένη μέχρι σημείου ἀπροκαλύπτου ἐκδηλώσεως ἀνοχῆς, ἂν μὴ καὶ ἐνθαρρύνσεως πρὸς ἀνθρωπίνους διαστροφάς, περὶ τῶν ὁποίων ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει, ὅτι «αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν».
    Ὁ ἐκσυγχρονισμὸς οὗτος ὑπῆρξεν ἡ βάσις τοῦ θλιβερᾶς μνήμης Πανορθοδόξου ἐκείνου Συνεδρίου, ὅπερ συνῆλθεν ἐν Κωνσταντινουπόλει τὸ 1923, καὶ προφανῶς ἤσκησε μεγίστην ἐπίδρασιν ἐπὶ τοῦ ἐν Ρωσίᾳ ἀνακαινιστικοῦ πειράματος. Συνεπείᾳ τοῦ Συνεδρίου ἐκείνου, Ἐκκλησίαι τινές, ἐνῶ δὲν υἱοθέτησαν ὅλας τὰς μεταρρυθμίσεις, αἵτινες εἰσήχθησαν τότε, ἀπεδέχθησαν ἐν τούτοις τὸ δυτικὸν ἡμερολόγιον καὶ μάλιστα, εἴς τινας περιπτώσεις, τὸ δυτικὸν Πασχάλιον. Τοῦτο ὑπῆρξε τότε τὸ πρῶτον βῆμα εἰς τὴν ὁδὸν τῆς ἐκκοσμικεύσεως καὶ τοῦ μοντερνισμοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐνῶ συγχρόνως ἤλλαξεν ὁ τρόπος ζωῆς Αὐτῆς, ὥστε νὰ ἀχθῇ Αὕτη, προϊόντος τοῦ χρόνου, ἐγγύτατα πρὸς τὰς αἱρετικὰς ὁμολογίας καὶ φατρίας. Ἐκ τῆς ἀπόψεως ταύτης, ἡ τοιαύτη υἱοθέτησις τοῦ δυτικοῦ ἡμερολογίου, ἦτο μία κατάφωρος παράβασις τῶν ἱερῶν Κανόνων, διὰ τῶν ὁποίων ἐπιδιώκεται ὁ χωρισμὸς τῶν πιστῶν ἀπ᾿ ἐκείνων, οἵτινες διδάσκουσιν ἀντιθέτως πρὸς τὰς ἀρχὰς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, οὐχὶ δὲ ἡ ἐνθάρρυνσις προσεγγίσεως μετ᾿ αὐτῶν εἰς τὰ τῆς Λειτουργικῆς μας ζωῆς. (Τίτου γʹ 10· Ιʹ, ΜΕʹ καὶ ΞΕʹ Ἀποστολικοὶ Κανόνες· ΛΒʹ, ΛΓʹ καὶ ΛΖʹ Κανόνες τῆς ἐν Λαοδικείᾳ).
    Τὸ φρικτὸν προϊὸν τῆς τοιαύτης μεταρρυθμίσεως ὑπῆρξεν ἡ διάσπασις τῆς ἑνότητος τῆς λειτουργικῆς ζωῆς τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν εἰς διαφόρους χώρας. Οὕτως, ἐνῶ τινες ἐξ αὐτῶν ἑορτάζουν τὴν Γέννησιν τοῦ Σωτῆρος ὁμοῦ μετὰ τῶν αἱρετικῶν, ἕτεροι ἐξακολουθοῦν νηστεύοντες. Ἐνίοτε τοιοῦτος διχασμὸς συμπίπτει καὶ εἰς τὴν αὐτήν, ἑκασταχοῦ, τοπικὴν Ἐκκλησίαν, κάποτε δὲ καὶ τοῦτο τὸ Πάσχα εἰσέτι ἑορτάζεται σύμφωνα μὲ τὸ δυτικὸν πασχάλιον. Ἐπὶ τῷ τέλει, ἐν τούτοις, τῆς συμπλησιάσεως πρὸς τοὺς αἱρετικούς, παραβιάζεται ὁ Κανὼν τῆς Αʹ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, καθ᾿ ὃν οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ δέον νὰ ἑορτάζωσι καὶ νὰ δοξάζωσι ταυτοχρόνως τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ, ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ καθ᾿ ἅπαντα τὸν κόσμον.
     Ἡ τάσις αὕτη τοῦ εἰσάγειν μεταρρυθμίσεις ἐν ἀδιαφορίᾳ καὶ περιφρονήσει πρὸς τὰς προγενεστέρας γενικὰς ἀποφάσεις καὶ τὴν ἐν τῇ πράξει ζωὴν τῆς καθόλου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐν καταφώρῳ παραβάσει τοῦ Βʹ Κανόνος τῆς Ἕκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, μόνον σύγχυσιν δημιουργεῖ. Ὁ ἁγιώτατος Πατριάρχης τῆς Σερβίας Γαβριήλ, ὁ ἀλήστου μνήμης ἐκεῖνος Ἱεράρχης, εὐγλώττως ἐκφράζει τὰς σκέψεις του ταύτας, κατὰ τὴν ὁμιλίαν του εἰς τὴν Ἐκκλησιαστικὴν Διάσκεψιν τῆς Μόσχας τὸ 1948, ὡς ἑξῆς:
    «Κατὰ τὰς τελευταίας δεκαετίας, διάφοροι τάσεις ἐνεφανίσθησαν εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, αἵτινες προκαλοῦν δεδικαιολογημένην ἀνησυχίαν διὰ τὴν καθαρότητα τῆς ὁμολογίας της, τὴν δογματικὴν καὶ κανονικήν της ἑνότητα. Ἡ σύγκλησις ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου τῆς Πανορθοδόξου Διασκέψεως, ὡς καὶ ἡ Διάσκεψις ἐν Βατοπεδίῳ, αἵτινες εἶχον ὡς πρωταρχικὸν καὶ κύριον σκοπὸν τὴν προετοιμασίαν τῆς Προσυνόδου, παρεβίασαν τὴν ἑνότητα καὶ συνεργασίαν τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Ἀφ᾿ ἑνὸς ἡ ἀπουσία τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὰς συναντήσεις αὐτὰς καί, ἀφ᾿ ἑτέρου, αἱ βεβιασμέναι καὶ μονομερεῖς ἐνέργειαι τινῶν ἐκ τῶν Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, ὡς καὶ αἱ βεβιασμέναι ἐνέργειαι τῶν ἀντιπροσωπειῶν των, εἰσήγαγον τὸ χάος καὶ τὴν ἀνωμαλίαν εἰς τὴν ζωὴν τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἡ μονομερὴς εἰσαγωγὴ τοῦ Γρηγοριανοῦ Ἡμερολογίου ὑπό τινων ἐκ τῶν Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, ἐνῶ τὸ παλαιὸν τοιοῦτον ἀκολουθεῖται εἰσέτι ὑπὸ τῶν πλείστων, ἔσεισε τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ προεκάλεσε σοβαρωτάτας διχοστασίας ἐντὸς τῶν κόλπων τῶν Ἐκκλησιῶν ἐκείνων, αἵτινες μετὰ τοσαύτης ἐλαφρότητος εἰσήγαγον τὸ νέον ἡμερολόγιον». (Πράξεις τῆς Διασκέψεως τῶν Ἀρχηγῶν καὶ Ἀντιπροσωπειῶν τῶν Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, Μόσχα 1949, τόμ. ΙΙ, σελ. 447-448).
    Προσφάτως, ὁ καθηγητὴς κ. Θεοδώρου, εἷς ἐκ τῶν ἀντιπροσώπων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἰς τὴν Διάσκεψιν τοῦ Σαμπεζὺ τὸ 1968, ἔγραψεν ὅτι ἡ ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμισις ἐν Ἑλλάδι ὑπῆρξεν βεβιασμένη καὶ ὅτι ἡ Ἐκκλησία πάσχει, εἰσέτι καὶ σήμερον ἀπὸ τό, συνεπείᾳ τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρυθμίσεως, προκληθὲν σχῖσμα (Περιοδικὸν τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας, ἀρ. Ι, 1969, σελ. 51).
    Δὲν δύναται νὰ διαφύγῃ τὴν εὐαισθησίαν τῆς συνειδήσεως πλείστων τέκνων τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι ἡ ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμισις προητοίμασε τὸ ἔδαφος καὶ ὑπέσκαψε τὰ θεμέλια, διὰ μίαν ἀναθεώρησιν τῆς συνόλου τάξεως τῆς ζωῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἥτις ὑπῆρξεν εὐλογημένη ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως πολλῶν ἑκατονταετηρίδων καὶ ἐσφραγισμένη ὑπὸ τῶν ἀποφάσεων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Ἤδη εἰς τὸ Πανορθόδοξον ἐκεῖνο Συνέδριον τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατὰ τὸ 1923, τὸ θέμα τοῦ δευτέρου γάμου τῶν κληρικῶν ἀνέκυψε μεθ᾿ ἑτέρων πολλῶν θεμάτων. Προσφάτως δέ, ὁ Ἕλλην Ἀρχιεπίσκοπος Βορείου καὶ Νοτίου Ἀμερικῆς Ἰάκωβος προέβη εἰς δήλωσιν ἐπιδοκιμάζουσα τὸν γάμον τῶν ἐπισκόπων («Ἑλληνικὰ Χρονικά», 23 Δεκεμβρίου 1971).
    Ἡ ἰσχὺς τῆς Ὀρθοδοξίας ἔγκειται εἰς τὸ ὅτι Αὕτη ἀνέκαθεν διατηρεῖ τὰς ἀρχὰς τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Παραδόσεως. Παρὰ ταῦτα, ὑπάρχουσιν ἐκεῖνοι, οἵτινες ἐπιχειροῦν νὰ συμπεριλάβουν εἰς τὰ θέματα τῆς μεγάλης Συνόδου οὐχὶ ἁπλῶς μίαν ἀνταλλαγὴν γνωμῶν διὰ τὴν καλλιτέραν μεθοδολογίαν πρὸς διασφάλισιν τηρήσεως τῶν ἀρχῶν αὐτῶν, ἀλλὰ τοὐναντίον, τρόπους διὰ μίαν ριζικὴν ἀναθεώρησιν τῆς ὅλης Ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ἀρχῆς γενομένης διὰ τῆς καταργήσεως τῶν νηστειῶν, δευτέρου γάμου τῶν κληρικῶν κ.λπ., εἰς τρόπον ὥστε ἡ ζωὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας νὰ ἐξομοιωθῇ μὲ τὴν τοιαύτην τῶν αἱρετικῶν κοινοτήτων.
    Εἰς τὴν πρώτην ἡμῶν Ἐπιστολὴν Πόνου κατεδείξαμεν λεπτομερῶς, μέχρι ποίου σημείου αἱ ἀρχαὶ τοῦ «Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν» ἀντιτίθενται εἰς τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ διεμαρτυρήθημεν κατὰ τῆς ἀποφάσεως, ἣν ἔλαβεν ἡ Πανορθόδοξος Διάσκεψις τῆς Γενεύης, διακηρύσσουσα τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν ὡς ὀργανικὸν μέλος τοῦ τοιούτου Συμβουλίου.
    Ὑπεμνήσαμεν τότε πρὸς ἅπαντας, ὅτι: «τὸ δηλητήριον τῆς αἱρέσεως δὲν εἶναι καὶ τόσον ἐπικίνδυνον, ὅταν εἰσάγηται βαθμιαίως ἐντὸς τοῦ ὀργανισμοῦ εἰς δόσεις, ἐπὶ μᾶλλον καὶ μᾶλλον ἰσχυροτέρας, ὑπ᾿ ἐκείνων, οἵτινες ἀκριβῶς λόγῳ τῆς θέσεώς των, θὰ ὤφειλον νὰ εἶναι οὐχὶ δηλητηριασταί, ἀλλ᾿ ἰατροὶ πνευματικοί». 
    Ἀλλοίμονον! Ἐπ᾿ ἐσχάτων βλέπομεν τὰ συμπτώματα μιᾶς τοιαύτης ἀναπτύξεως καὶ διαδόσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, καὶ δὴ τῇ συμμετοχῇ τῶν Ὀρθοδόξων, ὥστε, ἐν ἀληθείᾳ ὁ Οἰκουμενισμὸς ἀπέβη φοβερὰ ἀπειλή, ὁδηγοῦσα εἰς τὴν ὁλοσχερῆ ἐξαφάνισιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, διαλύουσα ταύτην εἰς τὸν ὠκεανὸν τῶν αἱρετικῶν κοινοτήτων. Τὸ πρόβλημα τῆς ἑνότητος δὲν συζητεῖται σήμερον ἐπὶ τοῦ ἐπιπέδου, ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἐτοποθετεῖτο συνήθως ὑπὸ τῶν Ἁγίων Πατέρων. Δι᾿ἐκείνους, ἡ ἑνότης μετὰ τῶν αἱρετικῶν ἀπῄτει τὴν ὑπὸ τῶν δευτέρων ὁλοκληρωτικὴν ἀποδοχὴν τῆς Ὀρθοδόξου διδασκαλίας καὶ τὴν ἐπιστροφήν των εἰς τοὺς κόλπους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ὑπὸ τὸ πρῖσμα ἐν τούτοις τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως εἶναι αὐτονόητον, ὅτι ἀμφότεραι αἱ πλευραὶ τυγχάνουν ἰσοδυνάμως ἐν δικαίῳ καὶ ἐν ἀδίκῳ, καὶ τοῦτο ἐφαρμόζεται ἐξ ἴσου εἴς τε τοὺς Καθολικοὺς καὶ τοὺς Διαμαρτυρομένους. Ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας σαφῶς ἐξέφρασε τοῦτο εἰς χαιρετιστήριονὁμιλίαν του πρὸς τὸν Καρδινάλιον Βίλλεμπραντς ἐν Κωνσταντινουπόλει τὴν 30ὴν Νοεμβρίου 1969. Ὁ Πατριάρχης ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμίαν, ἵνα αἱ δραστηριότητες τοῦ Καρδιναλίου «σημάνουν μίαν

νέαν ἐποχὴν προόδου, οὐ μόνον ἐν σχέσει πρὸς τὰς δύο ἡμετέρας Ἐκκλησίας, ἀλλ᾿ ἐπίσης μεθ᾿ ὅλων τῶν

Χριστιανῶν». Ὁ Πατριάρχης ἔδωκε τὸν ὁρισμὸν τῆς νέας προσεγγίσεως τοῦ προβλήματος τῆς ἑνότητος λέγων:
    «Οὐδ᾿ ἕτερος ἡμῶν καλεῖ πλέον τὸν ἄλλον εἰς ἑαυτόν, ἀλλ᾿ ὡς ὁ Πέτρος καὶ ὁ Ἀνδρέας ἄγομεν ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους πρὸς τὸν Ἰησοῦν, τὸν μόνον, τὸν κοινὸν Κύριον, τὸν ἑνοποιόν». («Τόμος Ἀγάπης» Ρώμη-Κωνσταντινούπολις, Ἔγγραφον ὑπ᾿ ἀριθ. 274/30.11.1969, σελ. 588-589).
    Ἡ πρόσφατος ἀνταλλαγὴ Ἐπιστολῶν μεταξὺ Παύλου τοῦ Ϛʹ, Πάπα τῆς Ρώμης, καὶ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου, καλλιεργεῖ καὶ ἀναπτύσσει ἔτι εὐρύτερον τὴν ἀντορθόδοξον ταύτην ἀντίληψιν, προκαλοῦσα ἐν ἡμῖν μεγάλην ταραχήν. Ἐνθαρρυνόμενος ὑπὸ διαφόρων δηλώσεων τοῦ προκαθημένου τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, ὁ Πάπας ἔγραψε πρὸς αὐτὸν τὴν 8ην Φεβρουαρίου 1971:
    «Τῷ πιστῷ λαῷ, τῷ συγκεντρωθέντι ἐν τῇ Βασιλικῇ τοῦ Ἁγίου Πέτρου κατὰ τὴν ἑβδομάδα τῆς ἑνότητος, ὑπεμνήσαμεν τὴν μεταξὺ τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν καὶ τῶν σεβασμίων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ὑφισταμένην ἤδη σχεδὸν πλήρη κοινωνίαν, μ᾿ ὅλον ὅτι μὴ οὖσαν ταύτην εἰσέτι τελείαν, προερχομένην ἐν τούτοις ἐκ τῆς κοινῆς ἡμῶν μετοχῆς ἐν τῷ μυστηρίῳ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας Αὐτοῦ». («Τόμος Ἀγάπης», Ἔγγραφον ὑπ᾿ ἀριθ. 283/8.2.1971, σελ. 614-615). 
    Μία νέα διδασκαλία διὰ τὸν Ρωμαιοκαθολικισμόν, ἀλλ᾿ ἀπὸ μακροῦ χρόνου ἀποδεκτὴ διὰ τὸν Προτεσταντισμόν, περιέχεται εἰς τὰς λέξεις ταύτας. Συμφώνως πρὸς αὐτήν, αἱ ὑφιστάμεναι διαιρέσεις μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν ἐπὶ τῆς γῆς εἶναι ἐπὶ τοῦ παρόντος χιμαιρικαί. Αὗται δὲν φθάνουν μέχρι τῶν οὐρανῶν. Οὕτως οἱ λόγοι τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, οἱ ἀφορῶντες εἰς τὴν τιμωρίαν ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι δὲν ὑπακούουν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν (Ματθ. ιηʹ 18) ἐτέθησαν εἰς ἄγνοιαν καὶ θεωροῦνται ὡς ἄνευ ἰσχύος. Τοιαύτη τις διδασκαλία εἶναι νεοφανὴς οὐχὶ μόνον δι᾿ ἡμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους, ἀλλ᾿ ὡσαύτως καὶ διὰ τοὺς Ρωμαιοκαθολικούς, τῶν ὁποίων ἡ σκέψις ἐπὶ τοῦ θέματος τούτου, τόσον διάφορος πρὸς τὴν ἐν τῷ παρόντι, ἐξεφράσθη κατὰ τὸ 1928 ὑπὸ τοῦ Πάπα Πίου τοῦ Θʹ εἰς τὴν Ἐγκύκλιόν του «Mortalium Animos».
     Ἂν καὶ οἱ Ρωμαιοκαθολικοὶ ἀνήκουν εἰς τοὺς ἀποκαλουμένους «ἔξω» (Αʹ Κορ. εʹ 13), καὶ δὲν εἴμεθα ἐνδιαφερόμενοι διὰ τὰς ἐναλλαγὰς τῶν τάσεων εἰς τὰς ἰδέας των, ἡ συμπλησίασίς των ἐγγύτατα τῆς προτεσταντικῆς ἐκκλησιολογίας ἐνδιαφέρει ἡμᾶς κατὰ τοσοῦτον, καθ᾿ ὅσον αὕτη συμπίπτει μὲ τὴν ὁμόφωνον ἀποδοχὴν παρομοίας στάσεως ἐκ μέρους τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Οἱ οἰκουμενισταὶ Ὀρθοδόξου ὑποδομῆς καὶ οἱ οἰκουμενισταὶ Προτεσταντικῆς- Ρωμαιοκαθολικῆς ὑποδομῆς, συμπίπτουν εἰς μίαν ὁμόθυμον γνώμην ἐν τῇ αὐτῇ αἱρέσει.
     Ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ἀπήντησεν εἰς τὴν ἀνωτέρω ἀναφερομένην ἐπιστολὴν τοῦ Πάπα, τὴν 21ην Μαρτίου 1971, κατὰ τὸ αὐτὸ πνεῦμα. Παραθέτοντες τὰς λέξεις του, ὑπογραμμίζομεν τὰς πλέον σημαντικὰς φράσεις. Ἐνῶ ὁ Πάπας, ὅστις ἀδιαφορεῖ διὰ τὴν δογματικὴν ἁρμονίαν, καλεῖ τὸν Πατριάρχην «ὅπως πράξωμεν πᾶν τὸ δυνατόν, ὅπως ἐπισπεύσωμεν τὴν ἡμέραν τὴν τόσον ἐπιθυμητήν, καθ᾿ ἢν ἐν τῇ τελειώσει κοινῆς συλλειτουργίας, θὰ ἀξιωθῶμεν ὅπως κοινωνήσωμεν ὁμοῦ τοῦ αὐτοῦ Ποτηρίου τοῦ Κυρίου» (αὐτόθι), ὁ Πατριάρχης, ἀπαντῶν ἐν τῷ αὐτῷ πνεύματι καὶ ἀπευθυνόμενος πρὸς τὸν Πάπαν ὡς πρὸς «πρεσβύτερον ἀδελφόν», λέγει, ὅτι
    «... ὑπείκοντες τῷ ἁγίῳ θελήματι τοῦ Κυρίου βουλομένου μίαν εἶναι τὴν Ἐκκλησίαν Αὐτοῦ, ὁρατὴν τῷ κόσμῳ παντί, ἵνα ὁ σύμπας κόσμος ἐν Αὐτῇ περιχωρηθῇ, ἀκλινῶς καὶ συνεπῶς παραδιδόμεθα τῇ χειραγωγίᾳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πρὸς σταθερὰν συνέχισιν καὶ τελείωσιν τοῦ μεθ᾿ Ὑμῶν, κοινῷ Ἁγίῳ πόθῳ, ἀρξαμένου καὶ αὐξήσαντος ἱεροῦ ἔργου, τοῦ ὁρατὴν ποιῆσαι καὶ ἐμφανίσαι τῷ κόσμῳ τὴν μίαν, ἁγίαν, καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ». («Τόμος Ἀγάπης», Ἔγγραφον ὑπ᾿ ἀριθ. 284/21.3.1971, σελ. 618-619). 
    Περαιτέρω ὁ Πατριάρχης γράφει: «᾿Ὄντως, εἰ καὶ ἡ ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ ἀπὸ δυσμῶν Ἐκκλησίαι, κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος, ἐξενώθησαν πρὸς ἀλλήλας, οὐκ ἐξενώθησαν ὑπάρξει τῆς κοινωνίας ἐν τῷ μυστηρίῳ τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ καὶ τῆς θεανδρικῆς Ἐκκλησίας Αὐτοῦ». (αὐτόθι, σελ. 620-621).
    Ὁ Πατριάρχης μετὰ πικρίας ἀναφέρει: «Ἐξενώθημεν τῆς πρὸς ἀλλήλους ἀγάπης καὶ ἤρθη ἀφ᾿ ἡμῶν τὸ μακάριον ἀγαθὸν τῆς ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογίας τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ». (αὐτόθι).
   Λέγει δέ, ὅτι «καὶ ἤρθη ἀφ᾿ ἡμῶν ἡ εὐλογία τῆς συναναβάσεως εἰς τὸ ἓν θυσιαστήριον» «καὶ τῆς τελείας καὶ ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κοινωνίας ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ εὐχαριστιακοῦ τιμίου Σώματος καὶ τιμίου Αἵματος, εἰ καὶ οὐκ ἐπαυσάμεθα πρεσβεύειν ἑτέρωθεν ἔγκυρον ἔχειν εἰς ἀλλήλους τὴν ἀποστολικὴν ἱερωσύνην, ἔγκυρον καὶ τὸ μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας». (αὐτόθι)  Ἐπὶ τοῦ σημείου τούτου ἐπικαίρως ὁ Πατριάρχης σημειοῖ: «Καλούμεθα, ἵνα πορευθῶμεν πρὸς τὴν τελείαν ἕνωσιν ἐν τῇ συλλειτουργίᾳ καὶ τῇ κοινωνίᾳ τοῦ τιμίου Αἵματος τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τοῦ κοινοῦ Ἁγίου Ποτηρίου». (αὐτόθι) 

Ἀρνοῦνται τὴν Ἐκκλησίαν

     Ἐν τῇ ἐπιστολῇ ταύτῃ πλεῖσται ἀντορθόδοξοι ἰδέαι ἐκφράζονται, αἱ ὁποῖαι ἐὰν ληφθῶσιν ἐν τῇ λογικῇ ἐσχατολογίᾳ των, ὁδηγοῦν ἡμᾶς εἰς τὰ πλέον τρομερὰ καὶ ἀπαίσια συμπεράσματα.
    Προκύπτει ἐκ τῶν ἀναφερομένων λόγων, ὅτι οἱ Οἰκουμενισταί, ἡγουμένου τοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου, δὲν πιστεύουσιν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ὡς τεθεμελιωμένην ὑπὸ τοῦ Σωτῆρος. Ἀντιθέτως πρὸς τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου (Ματθ. ιςʹ 18), ἡ Ἐκκλησία αὕτη δὲν ὑφίσταται πλέον δι᾿ αὐτοὺς καί, Πάπας καὶ Πατριάρχης ὁμοῦ, «θέλουσι ποιήσει ταύτην ὁρατὴν καὶ κατάδηλον», τοῦτ᾿ ἔστιν ἐπιζητοῦσι μίαν νέαν Ἐκκλησίαν, ἥτις θέλει περιλάβει ἅπαν τὸ ἀνθρώπινον γένος. 
    Δὲν εἶναι τρομερὸν νὰ ἀκούῃ τις τοὺς λόγους «ποιήσωμεν ὁρατὴν καὶ κατάδηλον» ἐκ στόματος ἑνὸς Ὀρθοδόξου Πατριάρχου; Δὲν ἀποτελεῖ τὸ τοιοῦτον ἄρνησιν τῆς ὑπαρχούσης Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ; Εἶναι ἄρα δυνατὸν νὰ καταστήσωμεν μίαν νέαν Ἐκκλησίαν ὁρατήν, χωρὶς πρότερον νὰ ἀρνηθῶμεν τὴν πραγματικὴν Ἐκκλησίαν, ἣν Αὐτὸς Οὗτος ὁ Κύριος ἐδημιούργησεν; Ἀλλὰ δι᾿ ἐκείνους, οἵτινες ἀληθῶς πιστεύουσιν εἰς Αὐτήν, οὐδεμία ἀνάγκη παρίσταται νὰ καταστήσουν ὁρατὴν καὶ ἔκδηλον οἱανδήποτε νέαν Ἐκκλησίαν. Οὕτω πλέον, ἡ «παλαιὰ» Ἐκκλησία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ὡς ἐκφράζεται ὑπὸ τοῦ Πάπα τῆς Ρώμης καὶ τοῦ Πατριάρχου, δηλαδή, ἐν διαστρόφῳ μορφῇ, δημιουργεῖ τὴν παραίσθησιν εἰς τὸ πνεῦμα τοῦ ἀναγινώσκοντος, ὅτι ἡ ὑπ᾿ αὐτῶν διοικουμένη Ἐκκλησία εἶναι, κατά τινα τρόπον, συνηρτημένη μὲ τὴν νέαν Ἐκκλησίαν, ἣν οὗτοι διακαῶς ἐπιθυμοῦσι νὰ δημιουργήσωσι, καὶ ἐπὶ τῷ σκοπῷ τούτῳ ἐπιδιώκουν νὰ παρουσιάσωσι τὸν χωρισμὸν μεταξὺ Ὀρθοδοξίας καὶ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ ὡς οὐδέποτε ὑπάρξαντα.
    Εἰς τὴν κοινὴν προσευχήν των ἐν τῇ Βασιλικῇ τοῦ Ἁγίου Πέτρου, ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας καὶ ὁ Πάπας Παῦλος ὁ Ϛʹ ἐδήλωσαν, ὅτι εὑρίσκουν ἑαυτοὺς ἤδη ἡνωμένους «ἐν τῇ διακηρύξει τοῦ ἑνὸς Εὐαγγελίου καὶ τοῦ ἑνὸς βαπτίσματος, ἐν τοῖς αὐτοῖς μυστηρίοις καὶ χαρίσμασι»! («Τόμος Ἀγάπης», Appendice 4, § 5, 26.10.1967, σελ. 660-661).
    Ἀλλά, καίπερ ὁ Πάπας καὶ ὁ Πατριάρχης διεκήρυξαν ὡς ἄκυρα καὶ μὴ ὑφιστάμενα τὰ ᾿Αναθέματα, ἅπερ διήρκεσαν ἐπὶ ἐννέα ὅλους αἰῶνας, μήπως, ὡς εἶναι γνωστὸν τοῖς πᾶσιν, ἐξέλιπον οἱ λόγοι, οἱ δικαιολογοῦντες τὰ Ἀναθέματα ταῦτα; Μήπως σημαίνει ὅτι αἱ πλάναι τῶν Λατίνων, ἃς ὤφειλον ν᾿ ἀπορρίψουν ἐπανερχόμενοι εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, δὲν ὑπάρχουν τάχα πλέον;
    Ἡ Ρωμαιοκαθολικὴ Ἐκκλησία, μεθ᾿ ἧς ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ἤθελεν ἐγκαθιδρύσει Λειτουργικὴν Κοινωνίαν καὶ μετὰ τῆς ὁποίας, μέσῳ τῶν πράξεων τοῦ Μητροπολίτου Νικοδήμου τοῦ Λένιγκραντ καὶ ἄλλων, τὸ Πατριαρχεῖον Μόσχας εἰσῆλθεν ἤδη εἰς κοινωνίαν, δὲν εἶναι μήπως ἡ ἰδία Ἐκκλησία μετὰ τῆς ὁποίας ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἡγουμένου τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ τῆς Ἐφέσου, ἠρνήθη νὰ ἔλθῃ εἰς ἕνωσιν; Ἡ Ἐκκλησία αὕτη εἶναι ἤδη πολὺ πλέον μεμακρυσμένη τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας σήμερον, ἅτε εἰσαγαγοῦσα νέας δογματικὰς διδασκαλίας καὶ ἀποδεχθεῖσα ἐπὶ μᾶλλον καὶ μᾶλλον ἀρχὰς τῆς μεταρρυθμίσεως, τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τοῦ μοντερνισμοῦ.
    Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εἰς μέγα ἀριθμὸν ἀποφάσεών της θεωρεῖ τοὺς Ρωμαιοκαθολικοὺς ὡς αἱρετικούς. Καίτοι ἀπὸ καιροῦ εἰς καιρόν, οἱ Ρωμαιοκαθολικοὶ ἐγένοντο δεκτοὶ εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν κατὰ τρόπον οὐδόλως διαφέροντα ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς εἰσδοχῆς τῶν Ἀρειανῶν, δέον νὰ σημειωθῇ ὅτι, ἐπὶ πολλοὺς αἰῶνας καὶ μέχρι σήμερον ἔτι, αἱ ἑλληνικαὶ Ἐκκλησίαι ἐδέχθησαν τούτους διὰ τοῦ Βαπτίσματος. Ἐὰν κατὰ τοὺς ἐπακολουθήσαντας τὸ 1054 αἰῶνας, οἱ Λατῖνοι ἐγένοντο δεκτοὶ εἰς τὴν Ἑλληνικὴν καὶ Ρωσικὴν Ἐκκλησίαν διὰ δύο διαφορετικῶν τρόπων ἱεροτελεστίας, τοῦτ᾿ ἔστιν διὰ τοῦ Βαπτίσματος ἢ διὰ τοῦ Χρίσματος, τοῦτο ἐγένετο διότι, ἂν καὶ οἱ πάντες ἐθεώρουν τούτους ὡς αἱρετικούς, δὲν ὑφίστατο ἐν τούτοις γενικός τις Κανών, ἰσχύων διὰ τὴν ὅλην Ἐκκλησίαν, σχετικῶς πρὸς τὰ μέσα καὶ τοὺς τρόπους τῆς εἰσδοχῆς των.
    Ἐπὶ παραδείγματι, ὅτε κατὰ τὰς ἀρχὰς τοῦ ΙΒʹ αἰῶνος ὁ Σέρβος πρίγκηψ καὶ πατὴρ Στέφανος Νεμάνια, ὑπεχρεώθη νὰ βαπτίσῃ τὸν υἱόν του ὑπὸ τῶν Λατίνων, ἔπραξε μὲν τοῦτο, ἀλλὰ κατὰ τὴν ἐπιστροφήν του βραδύτερον εἰς τὴν Ράσκαν, ἐβάπτισε τὸν ἐν λόγῳ υἱόν του Ὀρθόδοξον («Βραχεῖα Ἐπιτομὴ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν Βουλγαρίας, Σερβίας καὶ Ρουμανίας», ὑπὸ Ε. Ε. Γκολουμπίνσκυ, Μόσχα 1871, σελ. 551).
    Εἰς μίαν ἄλλην μνημειώδη ἐργασίαν του: «Ἡ Ἱστορία τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας» (Τόμ. Ι/ΙΙ Μόσχα 1904, σελ. 806-807), ὁ καθηγητὴς Γκολουμπίνσκυ περιγράφων τὴν στάσιν τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας ἀναφορικῶς πρὸς τοὺς Λατίνους, παραθέτει πληθὺν γεγονότων, καταδεικνυόντων ὅτι, ἐν τῇ ἐφαρμογῇ διαφόρων τρόπων διὰ τὴν εἰσδοχὴν τῶν Λατίνων εἰς τοὺς κόλπους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, εἴτε διὰ τοῦ Βαπτίσματος, εἴτε διὰ τοῦ Χρίσματος, ἀμφότεραι, Ἑλληνικὴ καὶ Ρωσικὴ Ἐκκλησία, ἐπίστευον ὡς δεδομένον, ὅτι οἱ Λατῖνοι ἦσαν αἱρετικοί.
    Συνεπῶς, ἡ δήλωσις ὅτι, κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν αἰώνων τούτων, «δὲν ἐπαύσαμεν ἀναγνωρίζοντες ἀμοιβαίως τὴν ἰσχὺν καὶ τὸ κῦρος τῆς Ἀποστολικῆς Ἱερωσύνης καὶ τὸ κῦρος τῆς Θείας Εὐχαριστίας», δὲν συνάδει πρὸς τὰ ἱστορικὰ γεγονότα. Ἡ διαίρεσις μεταξὺ ἡμῶν καὶ τῆς Ρώμης καὶ ὑφίστατο καὶ ὑπάρχει ἔτι καὶ σήμερον· ἀλλά, τὸ σημαντικώτερον, αὕτη [ἡ διαίρεσις] δὲν εἶναι φαντασιολογία, ἀλλὰ πραγματική. Ἡ διαίρεσις φαίνεται φαντασιολογία εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι δὲν προσδίδουν τὴν δέουσαν βαρύτητα εἰς τοὺς λόγους τοῦ Σωτῆρος πρὸς τοὺς Ἁγίους Αὐτοῦ Ἀποστόλους, καὶ μέσῳ αὐτῶν πρὸς τοὺς διαδόχους αὐτῶν:
    «Ἀμήν, λέγω ὑμῖν, ὅσα ἐὰν δήσητε ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται δεδεμένα ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ὅσα ἐὰν λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν τῷ οὐρανῷ» (Ματθ. ιηʹ 18).
    Ὁ Σωτὴρ λέγει: «ἀμὴν λέγω ὑμῖν», καὶ ὁ Πατριάρχης, ἀντιλέγων πρὸς Αὐτόν, διακηρύττει, ὅτι αἱ λέξεις τοῦ Κυρίου εἶναι ἀναληθεῖς! Τοὐντεῦθεν δύναται νὰ ἐξαχθῇ ἐκ τῶν λόγων τοῦ Πατριάρχου, τὸ συμπέρασμα ὅτι, ἂν καὶ οἱ Λατῖνοι ἐθεωροῦντο αἱρετικοὶ ὑπὸ τῆς ὅλης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἂν καὶ δὲν ἠδύναντο νὰ λαμβάνωσι τὴν Θείαν Κοινωνίαν, καίπερ ἐγένοντο δεκτοὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ἐπὶ πολλοὺς αἰῶνας διὰ τοῦ Βαπτίσματος —καὶ γνωρίζομεν ὅτι δὲν ὑπάρχει ἀπόφασις τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ἀνατρέπουσα τὴν ἑδραίαν αὐτὴν στάσιν— ἐν τούτοις, ἐξηκολούθουν νὰ εἶναι μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ (corpus Christi) καὶ δὲν ἦσαν κεχωρισμένοι τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας. Ἐν τῇ τοιαύτῃ δηλώσει, οὐδεμία ὑφίσταται λογική. Μαρτυρεῖται διὰ ταύτης ἔλλειψις ἐπαφῆς μὲ τὴν ἀληθῆ ἱστορίαν τῆς Ἐκκλησίας. Παρέχεται εἰς ἡμᾶς ἓν παράδειγμα ἐφαρμογῆς ἐν τῇ πράξει τῆς Προτεσταντικῆς διδασκαλίας, καθ᾿ ἥν ἀφορισμὸς ἐκ τῆς Ἐκκλησίας συνεπείᾳ δογματικῆς πλάνης, δὲν φράσσει τὴν ὁδὸν πρὸς τὸν ἅπαξ ἀποσχισθέντα νὰ ἀποτελῇ μέλος τῆς Ἐκκλησίας. Ἄλλαις λέξεσιν τοῦτο σημαίνει, ὅτι «συμμετοχὴ εἰς τὸ Μυστήριον τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ» δὲν ᾔρτηται ἀναγκαίως ἐκ τῆς ἐντάξεως εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν!...
    Ἐν τῇ προσπαθείᾳ των νὰ ἀνεύρωσι δικαιολογίας διὰ τὴν Οἰκουμενιστικήν των θεωρίαν, προσπαθοῦν νὰ πείσουν ἡμᾶς, ὅτι ἔνταξις εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ἄνευ πλήρους δογματικῆς συμφωνίας πρὸς ταύτην, ἦτο ἐπιτρεπτὴ κατὰ τὸ παρελθόν. Εἰς τὴν ἐπίσημον δήλωσίν του ἐν Φαναρίῳ γενομένην, ὅτε ἐδημοσιεύθη ἡ Ἐπιστολὴ τοῦ Πατριάρχου πρὸς τὸν Πάπαν, ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ἐπεχείρησε νὰ πείσῃ ἡμᾶς ὅτι παρ᾿ ὅλα τὰ ἄνωθι ἐκτεθέντα γεγονότα, ἡ Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία δὲν διέκοψε τὴν ἐπαφὴν καὶ ἐπικοινωνίαν της μετὰ τῆς Ρώμης, ἔτι καὶ ὅταν ἡ δογματικὴ διάστασις ἦτο ἔκδηλος καὶ ὀφθαλμοφανής.
    Δύναταί τις νὰ ἀνεύρῃ μεμονωμένας τινὰς περιπτώσεις ἐπικοινωνίας μὲ τοὺς Λατίνους μετὰ τὸ 1054. Ἱεράρχαι τινὲς τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, πιθανὸν νὰ μὴ ἔσπευσαν νὰ ἀποδεχθῶσιν ὡς αἵρεσιν ἐσφαλμένας διδασκαλίας, αἵτινες ἐνεφανίσθησαν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ρώμης. Ἀλλὰ μία μακροχρόνιος ἀσθένεια, εἶναι καὶ παραμένει ἀσθένεια, ὁ δὲ θάνατος τὸν ὁποῖον προκαλεῖ εἶναι καὶ παραμένει θάνατος, ἀσχέτως τῆς στιγμῆς καθ᾿ ἣν ἐπέρχεται οὗτος. Εἰς τὴν περίπτωσιν τῆς Ρώμης ἡ διαδικασία αὕτη ἦτο προφανὴς κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Ἁγίου Φωτίου, πλὴν μόνον βραδύτερον, τὸ 1054, ἐπῆλθεν ὁ ὁριστικὸς χωρισμός.
    Ἡ ἀνταλλαγὴ ἐπιστολῶν, μεταξὺ τοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως καὶ τοῦ Πάπα τῆς Ρώμης, μᾶς ὑπεχρέωσεν νὰ ἐπεκταθῶμεν ὀλίγον ἐπὶ τῶν σχέσεων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μετὰ τῶν Λατίνων. Ἀλλ᾿ ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας προχωρεῖ ἔτι περαιτέρω, ἐξομοιώνων τὸν Παπισμὸν μετὰ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὁμιλοῦμεν ἐνταῦθα περὶ τῆς δηλώσεώς του πρὸς τὸν Προτεστάντην Πάστορα τῆς Μεταρρυθμιστικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλβετίας Ρότζε Σούλτζ. Ἐδήλωσεν: «Ἐπιθυμῶ νὰ σᾶς κάμω μίαν ὁμολογίαν», τῷ εἶπε· «εἶσθε Ἱερεύς, θὰ ἠδυνάμην νὰ λάβω ἐκ τῶν χειρῶν σας τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ». Καὶ τὴν ἑπομένην προσέθεσε πρὸς τὸν ἴδιον Πάστορα, λέγων: «Θὰ δυνάμην νὰ ἐξομολογηθῶ εἰς ὑμᾶς» (Ἐφημ. Le Monde, 21 Μαΐου 1970).
    Οἱ ὀρθοδόξου ὑποδομῆς Οἰκουμενισταί, εἶναι πρόθυμοι ἀκόμη καὶ δι᾿ ὑπονόμευσιν τῆς αὐθεντίας τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ἐπὶ τῷ τέλει νὰ πραγματοποιήσωσι τὴν ἀπὸ κοινοῦ Κοινωνίαν μετὰ τῶν αἱρετικῶν. Τοῦτο συνέβη διαρκοῦντος τοῦ Διαλόγου μὲ τοὺς Μονοφυσίτας. Κατὰ τὴν συνάντησιν μετ᾿ αὐτῶν εἰς τὴν Γενεύην, μία καθαρῶς Ὀρθόδοξος θέσις ὑπεστηρίχθη πράγματι μόνον ὑφ᾿ ἑνὸς ἢ δύο ἐκ τῶν Συνέδρων, ἐνῶ οἱ ὑπόλοιποι ἐξεδήλωσαν τὴν τυπικὴν Οἰκουμενιστικὴν ροπὴν καὶ τάσιν νὰ πραγματοποιήσωσι τὴν Μυστηριακὴν κοινωνίαν ἀντὶ πάσης θυσίας, ἔτι καὶ ἄνευ ἐπιτεύξεως μιᾶς πλήρους δογματικῆς συμφωνίας μεταξὺ Ὀρθοδόξων καὶ Μονοφυσιτῶν.      Ὁ αἰδεσιμώτατος ἱερεὺς Ἰωάννης Ρωμανίδης, ἀντιπρόσωπος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἦτο πλήρως δεδικαιολογημένος, δηλῶν τὰ κάτωθι ὅσον ἀφορᾶ τὰ Ὀρθόδοξα μέλη τῆς Διασκέψεως.
    «Ὑπήρξαμεν ὅλοι ὁ στόχος μιᾶς Οἰκουμενιστικῆς τακτικῆς, σκοπούσης τὴν πραγματοποίησιν Μυστηριακῆς Κοινωνίας ἢ ἐπικοινωνίας ἢ Ἑνώσεως ἀκόμη, ἄνευ τινὸς συμφωνίας ὡς πρὸς τὰς διακελεύσεις τῆς Πέμπτης, Ἕκτης καὶ Ἑβδόμης Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ τῆς ἐν Χαλκηδόνι τοιαύτης». (Πρακτικὰ τῆς Διασκέψεως ἐν Γενεύῃ, ἐν: «The Greek Orthodox Theological Review», Τόμ. XVI, σελ. 30).
    Ὡς ἀποτέλεσμα τῆς τοιαύτης τακτικῆς, μία ἐκ τῶν ἀποφάσεων τῆς Διασκέψεως εἶναι, τό γε νῦν ἔχον, ἡ συμφωνία πρὸς διεύρυνσιν τῆς δυνατότητος διατυπώσεως σχεδίου συμφωνίας, ὅπερ δὲν θὰ ἦτο μία Δογματικὴ Δήλωσις ἐπιπέδου Ὁμολογίας Πίστεως, ἀλλὰ θὰ ἐχρησίμευε μᾶλλον ὡς μία βάσις, ἐφ᾿ ἧς Ὀρθόδοξοι καὶ Μονοφυσῖται θὰ ἐβάδιζον πρὸς τὴν Ἕνωσιν καὶ τὴν κοινὴν Θείαν Εὐχαριστίαν (αὐτόθι, σελ. 6).
    Παρὰ τὰς κατηγορηματικὰς δηλώσεις ἐκ μέρους τῶν Μονοφυσιτῶν ὅτι, ἐν οὐδεμιᾷ περιπτώσει ἠδύναντο νὰ δεχθοῦν τὴν ἐν Χαλκηδόνι καὶ τὰς λοιπὰς Οἰκουμενικὰς Συνόδους, ἡ Ὀρθόδοξος Ἀντιπροσωπεία ὑπέγραψεν ἀπόφασιν ἀναγνωρίζουσα, ὅτι δὲν ἦτο ἀπαραίτητον διὰ τὴν ἄρσιν τοῦ Ἀναθέματος ὅπως οἱ Ὀρθόδοξοι ἀποδεχθῶσι τὸν Διόσκορον καὶ τὸν Σεβῆρον ὡς Ἁγίους, ἢ οἱ Μονοφυσῖται ν᾿ ἀναγνωρίσωσι τὸν Πάπαν Λέοντα ὡς Ἅγιον! Ἡ ἀποκατάστασις, ἐν τούτοις, τῆς Μυστηριακῆς Κοινωνίας θὰ συνεπέφερε τὴν ἀποδοχήν, ὅτι τὸ Ἀνάθεμα θὰ ἔπαυεν ἐξ ἀμφοτέρων τῶν πλευρῶν νὰ ὑφίσταται ἐν τοῖς πράγμασιν.
    Καὶ ἐν ἄλλῃ Διασκέψει εἰς Ἀντὶς Ἀμπέμπα, αἱ ἀντορθόδοξοι δηλώσεις ἀντιπροσώπων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐπεβεβαιώθησαν ὑπὸ τοῦ Μητροπολίτου τοῦ Λένιγκραντ Νικοδήμου καὶ τοῦ αἰδεσιμωτάτου Βιταλίου Μποροβόϊ, καταληξάντων εἰς ἀπόφασιν, ὅτι τὸ ἀμοιβαῖον Ἀνάθεμα ἁπλῶς ἀπερρίφθη!
    «Θὰ ὑπάρξῃ τυπικὴ διακήρυξις ἢ τελετή, κατὰ τὴν ὁποίαν τὸ Ἀνάθεμα ἤρθη; Πολλοὶ ἐξ ἡμῶν ἠσθάνθησαν ὅτι εἶναι ἀπείρως ἁπλούστερον νὰ ἀπορρίψωμεν τὰ τοιαῦτα ἀναθέματα, κατὰ τρόπον ἀθόρυβον καὶ ἥσυχον, ὡς ἔνιαι Ἐκκλησίαι ἤρχισαν νὰ πράττουν». (αὐτόθι, σελ. 211) 
    Ἐνταῦθα πάλιν βλέπομεν ἐν τῇ πράξει τὴν Προτεσταντικὴν ἀντίληψιν περὶ Ἐκκλησιολογίας, καθ᾿ ἥν ἡ ἀπόσχισις τινὸς διὰ δογματικὴν πλάνην δὲν ἐμποδίζει τοὺς αἱρετικοὺς νὰ ἀνήκωσιν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν. Ὁ αἰδεσιμώτατος Βιτάλιος Μποροβόϊ σαφῶς ἐξέφρασε τὴν στάσιν ταύτην εἰς τὸ δημοσίευμά του ὑπὸ τὸν τίτλον: «Ἡ ἀναγνώρισις τῶν Ἁγίων καὶ τὸ πρόβλημα τοῦ Ἀναθέματος», ὅπερ παρουσίασεν εἰς τὴν Διάσκεψιν τῆς Ἀντὶς-Ἀμπέμπα, ἀναφανδὸν βεβαιῶν, ὅτι οἵ τε Μονοφυσῖται καὶ οἱ Ρωμαιοκαθολικοὶ εἶναι πλήρη καὶ ἀκέραια μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ! Ὑποστηρίζει ὅτι, Ὀρθόδοξοι, Ρωμαιοκαθολικοὶ καὶ Μονοφυσῖται
    «ἔχουν ἓν Εὐαγγέλιον, μίαν Ἀποστολικὴν Παράδοσιν καὶ ἡγιασμένην προέλευσιν, τὰ αὐτὰ Μυστήρια, καί, ἐν τῇ οὐσίᾳ, μίαν εὐσέβειαν καὶ μίαν ὁδὸν Σωτηρίας».
    Μὲ τοιαύτας ἀντιλήψεις εἶναι ἄραγε ἐκπληκτικόν, ὅτι συμφωνίαι σκοπιμότητος καὶ μόνον κυριαρχοῦν εἰς τὰς σχέσεις μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων σκαπανέων καὶ προαγωγῶν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν, Προτεσταντῶν καὶ Ἀντιχαλκηδονίων; Ὑπερθεματίζων τοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου, ὁ Μητροπολίτης Νικόδημος, ἐκπρόσωπος τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας, μετέδωκε τὴν Θείαν Κοινωνίαν εἰς Ρωμαιοκαθολικοὺς κληρικοὺς εἰς τὸν Καθεδρικὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Πέτρου τῇ 14ῃ Δεκεμβρίου 1970. Ἐλειτούργησεν ἐκεῖ ἐπὶ παραβάσει τῶν Θείων καὶ Ἱερῶν Κανόνων, ἐνῶ χορὸς σπουδαστῶν τοῦ Παπικοῦ Κολλεγίου ἔψαλλον καὶ Λατῖνοι Κληρικοὶ ἐλάμβανον τὴν Θείαν Κοινωνίαν ἐκ τῶν χειρῶν αὐτοῦ («Διακονία», ἀριθ. Ι, 1971).

Οἱ ἀπώτεροι σκοποὶ τοῦ Οἰκουμενισμοῦ

     Ἐπὶ πλέον, ὄπισθεν τῆς οὕτω καλουμένης Οἰκουμενικῆς Κινήσεως, ἄλλοι εὐρύτεροι σκοποὶ εἶναι λίαν εὐδιάκριτοι διὰ τὴν τελικῶς πλήρη ἐξαφάνισιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Καὶ τὸ «Παγκόσμιον Συμβούλιον τῶν Ἐκκλησιῶν», ἀλλὰ καὶ οἱ Διάλογοι μεταξὺ διαφόρων Χριστιανικῶν Ὁμολογιῶν καὶ δὴ μετ᾿ ἄλλων Θρησκειῶν (ὅπως π.χ. Ἰσλαμισμοῦ καὶ Ἰουδαϊσμοῦ), εἶναι δεσμοὶ καὶ κρῖκοι εἰς μίαν ἅλυσον, ἥτις, κατὰ τὴν νοοτροπίαν καὶ τὴν σκέψιν τῶν Οἰκουμενιστῶν, πρέπει νὰ αὐξηθῇ ἵνα περιλάβῃ τὴν ἀνθρωπότητα σύμπασαν. Ἡ τάσις αὕτη εἶναι ἤδη κατάδηλος εἰς τὴν Συνέλευσιν τοῦ «Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν» ἐν Οὐψάλῃ τὸ 1968.
    Κατὰ τοὺς Οἰκουμενιστάς, πάντα ταῦτα θὰ ἠδύναντο νὰ πραγματοποιηθῶσι διὰ μιᾶς εἰδικῆς Συνόδου, ἥτις εἰς τὰ ὄμματά των θὰ ἦτο ἀληθῶς «Οἰκουμενική», ἐφ᾿ ὅσον οὗτοι δὲν ἀναγνωρίζουν τὰς ἱστορικὰς Οἰκουμενικὰς Συνόδους ὡς ἀληθεῖς. Τὸ σχέδιον τοῦτο διετυπώθη εἰς τὸ Ρωμαιοκαθολικὸν οἰκουμενιστικὸν περιοδικὸν «Εἰρηνικόν», ὡς ἀκολούθως:
    1) Ἡ πραγματοποίησις χειρονομιῶν ἐπανασυμφιλιώσεως, μεταξὺ τῶν ὁποίων ἡ ἄρσις τοῦ Ἀναθέματος τοῦ 1054, μεταξὺ Ρώμης καὶ Κων/πόλεως, δύναται νὰ χρησιμεύσῃ ὡς ἓν παράδειγμα.
    2) Κοινωνία εἰς τὴν Θείαν Εὐχαριστίαν. Ἄλλαις λέξεσι, θετικὴ ἐπίλυσις τοῦ προβλήματος τῆς Κοινωνίας.
    3) Ἀποδοχὴ μιᾶς σαφοῦς κατανοήσεως, ὅτι πάντες ἀνήκουν εἰς μίαν Παγκόσμιον (Χριστιανικὴν) Ἑνότητα, εἰς ἣν ὅμως δὲν παραγνωρίζονται αἱ ἰδιορρυθμίαι.
    4) Ἡ τοιαύτη Σύνοδος ὀφείλει νὰ εἶναι ἓν δεῖγμα ἑνότητος τῶν ἀνθρώπων ἐν Χριστῷ («Εἰρηνικόν», ἀριθ. 3, 1971, σελ. 322-323).
    Τὸ αὐτὸ ἄρθρον ἀναφέρει, ὅτι ἡ Ρωμαιοκαθολικὴ Γραμματεία διὰ τὴν Ἕνωσιν ἐργάζεται διὰ τὴν πραγματοποίησιν τοῦ αὐτοῦ σκοποῦ καὶ ἀποτελέσματος ὡς ὁ Καρδινάλιος Βίλλεμπραντς εἶπεν εἰς τὸ Ἐβιάν. Καὶ ἡ διάσκεψις Πίστεως καὶ Τάξεως ἐξέλεξεν ὡς κύριον θέμα της, «τὴν Ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν Ἑνότητα τῆς Ἀνθρωπότητος». Συμφώνως πρὸς ἕνα νέον ὁρισμόν, τὸ πᾶν συμπεριλαμβάνει καὶ ἐμπεριέχει ὁ Οἰκουμενισμός, 
    «ὅστις συνάπτεται πρὸς τὴν ἀνανέωσιν καὶ τὴν Ἕνωσιν τῆς Ἐκκλησίας, ὡς ζύμης διὰ τὴν ἐξάπλωσιν τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι συνεχῶς ἀναζητοῦν τὴν Ἕνωσίν των». (Ὑπηρεσία Πληροφοριῶν, ἀριθ. 9, Φεβρουάριος 1970, σελ. 10-11).
    Εἰς τὴν Διάσκεψιν τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς ἐν Ἀντὶς Ἀμπέμπᾳ, ὁ Μητροπολίτης Γεώργιος Khodre ἀνέφερεν εἰς ἔκθεσίν του στοιχεῖα συνάπτοντα τὴν Ἐκκλησίαν, κατά τινα τρόπον, μεθ᾿ ὅλων τῶν Θρησκειῶν. Θὰ ἔλεγέ τις, ὅτι ὁ ἐν λόγῳ Μητροπολίτης βλέπει τὴν ἐπίπνοιαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔτι καὶ εἰς τὰς μὴ Χριστιανικὰς Θρησκείας, εἰς τρόπον, ὥστε κατὰ τὰς ἀντιλήψεις του, ὅτε κοινωνῶμεν τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἑνούμεθα μεθ᾿ ὅλων ἐκείνων, οὓς ὁ Κύριος περιπτύσσεται ἕνεκα τῆς ἀγάπης Του πρὸς τὸ ἀνθρώπινον γένος («Εἰρηνικὸν» 1971, ἀριθ. 2, σελ. 191-202).
    Ἰδοὺ ποῦ ὁδηγεῖται ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία! Κατὰ τὴν ἐξωτερικὴν ὄψιν ἡ Κίνησις ἐκδηλοῦται μὲ ἀτέρμονας «διαλόγους», ἤτοι οἱ Ὀρθόδοξοι Ἀντιπρόσωποι εἰσέρχονται εἰς διαλόγους μὲ τοὺς Ρωμαιοκαθολικοὺς καὶ τοὺς Ἀγγλικανούς, —οἵτινες ἐν συνεχείᾳ συνάπτουν διάλογον μετ᾿ ἀλλήλων— μὲ Λουθηρανούς, ἑτέρους Διαμαρτυρομένους, ἔτι δὲ καὶ μετὰ Ἰουδαίων, Μωαμεθανῶν καὶ Βουδδιστῶν! Μόλις προσφάτως, ὁ Ἔξαρχος τοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου εἰς Βόρειον καὶ Νότιον Ἀμερικὴν Ἀρχιεπίσκοπος Ἰάκωβος, μετέσχε διαλόγου μετὰ τῶν Ἰουδαίων. Ὁμιλῶν, ἀνέφερεν ὅτι ἐφ᾿ ὅσον τοὐλάχιστον γνωρίζει, εἰς οὐδεμίαν ἱστορικὴν περίοδον ὑπῆρξε τοιοῦτος «θεολογικὸς διάλογος μετὰ τῶν Ἰουδαίων ὑπὸ τὴν αἰγίδα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας». 
Παρεκτὸς θεμάτων ἐθνικοῦ χαρακτῆρος,
    «ἡ ὁμὰς συνεφώνησε νὰ ἐξετάσῃ τὴν ὑπόθεσιν τῆς Θείας Λειτουργίας μὲ Ἕλληνας Ὀρθοδόξους καθηγητὰς ἐπὶ τῷ τέλει ἀναθεωρήσεως τῶν Λειτουργικῶν κειμένων, εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ εἰς τὴν ὁρολογίαν, δι᾿ ἀποβολῆς ὑπαινιγμῶν ἢ ἀναφορῶν, ὡς πρὸς τοὺς Ἑβραίους καὶ τὸν Ἰουδαϊσμόν, ἔνθα οἱ ὑπαινιγμοὶ οὗτοι θεωρηθῶσιν ἀρνητικοὶ ἢ ἐχθρικοί». (Religious News Service, January 17, 1972, σελ. 24-35).
    Οὕτω πως ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας καὶ οἱ ἄλλοι Οἰκουμενισταὶ δὲν θέτουσιν ὅρια εἰς τὰ σχέδιά των πρὸς ἕνωσιν μόνον μετὰ τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν καὶ τῶν Διαμαρτυρομένων (Προτεσταντῶν), ἀλλὰ τὰ σχέδιά των περιέχουσι καὶ μεγαλυτέρας φιλοδοξίας. Παρεθέσαμεν ἤδη αὐτὰς τὰς ἰδίας τὰς λέξεις τοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου, «ὅτι ὁ Κύριος ἐπιθυμεῖ, ἵνα ἡ Ἐκκλησία Αὐτοῦ ᾖ Μία, Ὁρατὴ καθ᾿ ἅπαντα τὸν κόσμον, ὥστε ὁ κόσμος ὁλόκληρος νὰ περιβάλληται καὶ νὰ περιπτύσσηται ὑπ᾿ Αὐτῆς». Ἕλλην θεολόγος καὶ πρώην Κοσμήτωρ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, κατὰ τὸ πλεῖστον ἐλαυνόμενος ὑπὸ τοῦ ἰδίου οἴστρου καὶ ἐπικαλούμενος τὴν Οἰκουμενιστικὴν ἀντίληψιν περὶ Ἐκκλησίας, καταλήγει μὲ τὴν σκέψιν του εἰς τὰ αὐτὰ ἐπιδιωκόμενα ἀποτελέσματα. Συμφώνως πρὸς τὰς ἀπόψεις του, ὁ Θεὸς ἐκτείνει τὸ οὖς Αὐτοῦ ἐφ᾿ ὅλων τῶν ἀνθρωπίνων πλασμάτων τῆς γῆς ταύτης, ὡς μελῶν τῆς Μιᾶς Ἐκκλησίας Του, χθές, σήμερον καὶ αὔριον, καὶ ὡς πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας ταύτης (Δελτίον «Τύπος», «Καλὸς Τύπος», Ἀθῆναι, Μάρτιος-Ἀπρίλιος 1971).
    Ἂν καὶ εἶναι προφανὲς εἰς πάντα κατέχοντα ἔστω καὶ στοιχειώδη γνῶσιν τῶν δογμάτων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅτι τοιαύτη τις ἀντίληψις περὶ Ἐκκλησίας μεγάλως ἀντιφάσκει εἰς ἐκείνην τῶν Ἁγίων Πατέρων, εἶναι ἐν τούτοις ἀναγκαῖον ὅπως ἀνιχνεύσωμεν τὸ βάθος τῆς τοιαύτης ἀντιφάσεως. Πότε καὶ ποῦ ὁ Κύριος ὑπεσχέθη ὅτι ὁ σύνολος κόσμος θὰ ἡνοῦτο μὲ τὴν Ἐκκλησίαν; Τοιαύτη τις προσδοκία οὐδαμῶς διαφέρει τῆς Χιλιαστικῆς ἐλπίδος, ἥτις ὡσαύτως οὐδὲν ἔχει ἔρεισμα ἐν τοῖς Ἱεροῖς Εὐαγγελίοις. Ἅπαντες οἱ ἄνθρωποι καλοῦνται εἰς σωτηρίαν, ἀλλ᾿ ὁπωσδήποτε οὐχὶ ἅπαντες ἀνταποκρίνονται εἰς τὴν κλῆσιν ταύτην. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ὡμίλησε περὶ τῶν Χριστιανῶν ὡς δεδομένων Αὐτῷ ἐκ τοῦ κόσμου (Ἰωάν. ιζʹ 6). Δὲν προσηυχήθη δι᾿ ἅπαντα τὸν κόσμον, ἀλλὰ δι᾿ οὓς ἐδόθησαν Αὐτῷ ἐκ τοῦ κόσμου. Καὶ ὁ Ἀπόστολος Ἅγιος Ἰωάννης διδάσκει, ὅτι ἡ Ἐκκλησία καὶ ὁ κόσμος εὕρηνται ἐν συγκρούσει μετ᾿ ἀλλήλων καὶ ἀπευθύνεται πρὸς τοὺς Χριστιανούς, παροτρύνων αὐτοὺς λέγων: «Μὴ ἀγαπᾶτε τὸν κόσμον μηδὲ τὰ ἐν τῷ κόσμῳ. Ἐάν τις ἀγαπᾷ τὸν κόσμον, οὐκ ἔστιν ἡ ἀγάπη τοῦ Πατρὸς ἐν αὐτῷ» (Αʹ Ἰωάν. βʹ 15). Ἀναφορικῶς πρὸς τὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας ὁ Σωτὴρ εἶπεν, «ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ εἰσίν, καθὼς Ἐγὼ οὐκ εἰμὶ ἐκ τοῦ κόσμου» (Ἰωάν. ιζʹ 16). Ἀπευθυνόμενος πρὸς τοὺς Ἀποστόλους ὁ Σωτήρ, ἐπληροφόρησε τὴν Ἐκκλησίαν, ὅτι ἐν τῷ κόσμῳ Αὕτη θὰ ἔχη κλυδωνισμὸν καὶ ἀνησυχίας καὶ ἐπεξήγησε πρὸς τοὺς Μαθητάς Του: «εἰ ἐκ τοῦ κόσμου ἦτε, ὁ κόσμος ἂν τὸ ἴδιον ἐφίλει· ὅτι δὲ ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ ἐστέ, ἀλλ᾿ ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς ἐκ τοῦ κόσμου, διὰ τοῦτο μισεῖ ὑμᾶς ὁ κόσμος» (Ἰωάν. ιεʹ 19). Εἰς τὰς Ἁγίας Γραφὰς συνεπῶς παρατηροῦμεν, ὅτι γίνεται σαφὴς διάκρισις μεταξὺ τῶν τέκνων τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν λοιπῶν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ἀπευθυνόμενος πρὸς τοὺς πιστοὺς ἐν Χριστῷ, διαχωρίζων καὶ διακρίνων τούτους ἐκ τῶν ἀπίστων, ὁ ἅγιος Ἀπόστολος Πέτρος γράφει: «Γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον, λαὸς εἰς περιποίησιν» (Αʹ Πέτρ. βʹ 9).     
    Κατ᾿ οὐδένα τρόπον βεβαιούμεθα ἐκ τῶν Ἁγίων Γραφῶν περὶ τοῦ θριάμβου τῆς Ἀληθείας ἐπὶ τῆς γῆς, πρὸ τῆς συντελείας τοῦ κόσμου. Οὐδεμία ὑπάρχει ὑπόσχεσις, ὅτι ὁ κόσμος θὰ μεταμορφωθῇ εἰς Ἐκκλησίαν, ἑνοῦσαν ἅπαν τὸ ἀνθρώπινον γένος, ὡς οἱ ζηλωταὶ Οἰκουμενισταὶ πιστεύουν. Μᾶλλον αὗται μᾶς προειδοποιοῦν, ὅτι ἡ θρησκεία θὰ ἐλαττωθῇ κατὰ τὰς ἐσχάτας ἡμέρας, καὶ οἱ Χριστιανοὶ θὰ διέλθωσι μεγάλας θλίψεις καὶ θὰ καταστῶσι μισητοὶ εἰς ὅλα τὰ ἔθνη, διὰ τὸ Ὄνομα τοῦ Σωτῆρος καὶ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ (Ματθ. κδʹ 9-12). Ἐνῷ τὸ ἅπαν ἀνθρώπινον γένος ἡμάρτησεν ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Ἀδάμ, εἰς τὸν δεύτερον Ἀδὰμ Χριστόν, μόνον ἐκεῖνο τὸ τμῆμα τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι ἡνωμένον μετὰ τοῦ Χριστοῦ, ὅπερ εἶναι «γεγεννημένον ἄνωθεν» (Ἰωάν. γʹ 3-7). Καὶ ἐνῶ εἰς τὸν ὑλικὸν κόσμον ὁ Θεὸς «τὸν ἥλιον Αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους» (Ματθ. εʹ 45), ἐν τούτοις ὁ Κύριος δὲν στέργει τὸ ἄδικον ἐν τῇ Βασιλείᾳ Αὐτοῦ, ἀλλὰ μᾶλλον ἀπευθύνει πρὸς αὐτὸν τοὺς φοβεροὺς τούτους λόγους: «Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε, Κύριε εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ἀλλ’ ὁ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ζʹ 21). Ἀναμφιβόλως, ὁ Σωτὴρ ἡμῶν ἀπευθύνεται πρὸς τοὺς αἱρετικούς, ὅταν λέγει: «Πολλοὶ ἐροῦσι μοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ: Κύριε, Κύριε, οὐ τῷ σῷ Ὀνόματι ἐπροφητεύσαμεν, καὶ τῷ σῷ Ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν; καὶ τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς, ὅτι οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς, ἀποχωρεῖτε ἀπ᾿ Ἐμοῦ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν» (Ματθ. ζʹ 22-23).
    Τούτῳ τῷ τρόπῳ, ὁ Κύριος ἡμῶν ἀπευθύνεται πρὸς τοὺς αἱρετικοὺς λέγων: «οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς». Καὶ ὅμως, ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας, ἐπιχειρεῖ νὰ πείσῃ ἡμᾶς, ὅτι οἱ αἱρετικοὶ οὗτοι, «δὲν ἦσαν ἀποκεχωρισμένοι ἐκ τῆς κοινωνίας καὶ ἐκ τῆς συμμετοχῆς εἰς τὸ Μυστήριον τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ καὶ τῆς Θεανδρικῆς Ἐκκλησίας Αὐτοῦ».
    Αὕτη εἶναι ἡ πίστις εἰς τὴν ἀνανέωσιν τοῦ ὅλου ἀνθρωπίνου γένους, ἐντὸς τῆς νέας καὶ παγκοσμίου Ἐκκλησίας, ἥτις ἀποδίδει εἰς τὸν Οἰκουμενισμὸν τὸν χαρακτῆρα μιᾶς Χιλιαστικῆς αἱρέσεως, καθισταμένης ἐπὶ μᾶλλον καὶ μᾶλλον καταφανοῦς ἐν τῇ προσπαθείᾳ τῶν Οἰκουμενιστῶν πρὸς ἕνωσιν τοῦ παντὸς ἐν τῇ συγχύσει μεταξὺ ἀληθείας καὶ πλάνης, ὡς καὶ ἐν τῇ προσπαθείᾳ των πρὸς δημιουργίαν οὐχὶ μόνον μιᾶς νέας Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ ἑνὸς νέου κόσμου. Οἱ προπαγανδισταὶ τῆς αἱρέσεως ταύτης, δὲν θέλουν νὰ πιστεύουν ὅτι ἡ γῆ, καὶ πᾶν ὅ,τι ὑπάρχει ἐπ᾿ αὐτῆς θὰ ἀναλωθῶσι ἐν τῇ ἡμέρᾳ, «ἐν ᾗ οἱ οὐρανοὶ ροιζηδὸν παρελεύσονται, στοιχεῖα δὲ καυσούμενα λυθήσεται...» (Βʹ Πέτρ. γʹ 10-12). Λησμονοῦν ὅτι μόνον μετὰ τὴν συντέλεσιν πάντων τούτων, νέος οὐρανὸς καὶ νέα γῆ θὰ προκύψωσιν, ἐπὶ τῶν ὁποίων ἡ Ἀλήθεια θὰ προβάλη, ἐρχομένη ἐν μέσῳ τῆς δημιουργικῆς δυνάμεως καὶ τοῦ ρήματος τοῦ Θεοῦ καὶ οὐχὶ ἐν τῇ προσπαθείᾳ τῶν ἀνθρωπίνων ὀργανισμῶν. Συνεπῶς αἱ προσπάθειαι τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν θὰ ἔδει νὰ μὴ κατευθύνωνται πρὸς τὴν δημιουργίαν Ὀργανώσεων, ἀλλὰ νὰ καταστῶσι πολῖται τῆς νέας Δημιουργίας μετὰ τὴν τελικὴν Κρίσιν, διὰ τῆς διαβιώσεως ἐναρέτου καὶ εὐσεβοῦς βίου ἐντὸς τῆς Μιᾶς ἀληθοῦς Ἐκκλησίας. Ἐν τῷ μεταξύ, δραστηριότητες σκοποῦσαι τὴν δημιουργίαν τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τῆς γῆς, μέσῳ μιᾶς ἀπατηλῆς ἑνώσεως διαφόρων ἑτεροκλήτων Ὁμολογιῶν, ἄνευ προσοχῆς καὶ σεβασμοῦ πρὸς τὴν Ἀλήθειαν, διαφυλασσομένην μόνον ἐντὸς τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, θὰ ὁδηγήσουν ἡμᾶς μόνον ἔξω καὶ μακρὰν τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ δὴ ἐν τῷ βασιλείῳ τοῦ Ἀντιχρίστου.
    Δέον νὰ κατανοηθῇ, ὅτι αἱ συνθῆκαι, αἵτινες ἤγαγον τὸν Σωτῆρα νὰ διερωτηθῇ ἐὰν κατὰ τὴν Δευτέραν Παρουσία Του θὰ εὕρισκεν ἀκόμη τὴν Πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς, ἐνισχύονται οὐ μόνον ἀπὸ τὴν ἀπροσχημάτιστον ἐπέκτασιν τῆς ἀθεϊστικῆς προπαγάνδας, ἀλλ᾿ ὡσαύτως καὶ ἀπὸ τὴν διάδοσιν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ.
    Ἡ Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μαρτυρεῖ, ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς δὲν διεδόθη ἀνὰ τὸν κόσμον μέσῳ διαλόγων καὶ συμβατικῶν ὑποχωρήσεων μεταξὺ Χριστιανῶν καὶ ἀπίστων, ἀλλὰ διὰ τῆς μαρτυρίας τῆς Ἀληθείας καὶ τῆς ἀπορρίψεως παντὸς ψεύδους καὶ πάσης πλάνης. Θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ λεχθῇ, ὅτι γενικῶς οὐδεμία Θρησκεία διεκηρύχθη καὶ διεδόθη ποτὲ ἀνὰ τὸν κόσμον ὑπὸ ἀνθρώπων, οἵτινες ἀμφέβαλλον διὰ τὴν πληρότητα τῆς ἀληθείας της. Ἡ νέα ὀρθολογιστικῶς διηρθρωμένη δῆθεν «Ἐκκλησία», ἥτις ἀνεγείρεται ἤδη ὑπὸ τῶν Οἰκουμενιστῶν, εἶναι ὑφῆς καὶ φύσεως τοιαύτης, ὡς ἐκείνη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Λαοδικείας, δι᾿ ἥν εὐγλώττως ὁμιλεῖ ἡ Βίβλος τῆς Ἀποκαλύψεως. Τοῦτ᾿ ἔστιν χλιαρά, μήτε θερμή, μήτε ψυχρά, ἔναντι τῆς Ἀληθείας. Καὶ πρὸς αὐτὴν τὴν νέαν «Ἐκκλησίαν» ἀπευθύνονται οἱ λόγοι τοῦ Ἀγγέλου πρὸς τὴν ἔκπαλαι Ἐκκλησίαν τῆς Λαοδικείας, ἐφαρμοζόμενοι σήμερον: «οὕτως ὅτι χλιαρὸς εἶ, καὶ οὔτε ζεστὸς οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου» (Ἀποκαλ. γʹ 16). Συνεπῶς, ἐπειδὴ δὲν ἔχουσι δεχθῆ τὴν «σώζουσαν Ἀγάπην» καὶ ἀπεδέχθησαν εἶδός τι θρησκείας ἀναγεννώσης τὴν δῆθεν «ἐκκλησίαν», ἐφαρμόζονται ἐν αὐτοῖς οἱ λόγοι τοῦ Ἀποστόλου: «καὶ διὰ τοῦτο πέμψει αὐτοῖς ὁ Θεὸς ἐνέργειαν πλάνης εἰς τὸ πιστεῦσαι αὐτοὺς τῷ ψεύδει, ἵνα κριθῶσι πάντες οἱ μὴ πιστεύσαντες τῇ ἀληθείᾳ ἀλλ᾿ εὐδοκήσαντες ἐν τῇ ἀδικίᾳ» (Βʹ Θεσσ. βʹ 12).

 * * * 

    Ἕνεκα πάντων τῶν ἀνωτέρω ἐκτεθέντων, τὰ σεβασμιώτατα μέλη τῆς Ἡμετέρας Συνόδου τῶν Ἐπισκόπων, ὁμοθύμως συνεφώνησαν καὶ συναπεφάσισαν νὰ ἀναγνωρίσωσι τὸν Οἰκουμενισμὸν ὡς μίαν ἐπικίνδυνον αἵρεσιν.
    Ἔχοντες παρατηρήσει ἐπὶ μακρὸν τὴν ἐξέλιξίν της, ἐπεφόρτισαν τὴν ἡμετέραν Μετριότητα, ὅπως κοινοποιήσῃ τὰς παρατηρήσεις ἡμῶν μεταξὺ πάντων τῶν ἀνὰ τὸν κόσμον ἀδελφῶν ἡμῶν ὀρθοδόξων ἐπισκόπων.
    Ἐν πρώτοις, αἰτούμεθα παρ᾿ αὐτῶν, ὅπως δεηθῶσιν, ἵνα ὁ Κύριος διαφυλάξῃ τὴν Ἁγίαν Αὐτοῦ Ἐκκλησίαν ἐκ τοῦ κατακλυσμοῦ τῆς νέας ταύτης αἱρέσεως, διανοίγων τοὺς πνευματικοὺς ὀφθαλμοὺς πάντων ἡμῶν πρὸς κατανόησιν τῆς Ἀληθείας ἔναντι τῆς πλάνης. Εἴθε ὁ Κύριος ἡμῶν νὰ ἀξιώσῃ ἡμᾶς νὰ διατηρήσωμεν τὴν Ἀλήθειαν εἰς τὴν καθαρότητα, ἣν ἐνεπιστεύθη εἰς ἡμᾶς, νὰ ὁδηγήσωμεν δὲ τὸ Ποίμνιον εἰς τὴν πιστότητα πρὸς Αὐτὴν καὶ τὴν εὐσέβειαν.
    Ἐν τέλει, δεόμεθα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐνισχύῃ ἕνα ἕκαστον ἐξ ἡμῶν εἰς τὸ νὰ εἶναι αὐτὸν ἀεὶ ἐν τῇ Ἀληθείᾳ καὶ τῇ καθαρότητι τῆς Πίστεως, ἥτις δέδοται ἡμῖν, πηγαίως, ἀδιαφθόρως καὶ ἀπαραχαράκτως, παρέχῃ δὲ ἡμῖν πᾶσι τὴν δύναμιν ποδηγετήσεως τοῦ Ποιμνίου ἡμῶν ἐν τῇ εὐσεβείᾳ καὶ τῇ ὀρθῇ καὶ ἀπαρεγκλίτῳ Ὀρθοδόξῳ Χριστιανικῇ Πίστει! Γένοιτο!

† Μητροπολίτης Φιλάρετος

Προκαθήμενος τῆς Ὑπερορίου 
Ὀρθοδόξου Ρωσικῆς Ἐκκλησίας

Νέα Ὑόρκη, Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ 1972

· · • • • ✤ • • • · ·

· Καλλινίκου Ἱερομονάχου Ἁγιορείτου (ἐπιμελ.),
· Ὀρθόδοξος Μαρτυρία - Ἀντιοικουμενιστικὰ κείμενα..., σελ. 40-61, Ἅγιον Ὄρος -    
  Ἀθῆναι       1985.
· St. Nectarios Educational Series, Seattle, Wash, No 61
· περιοδ. «Ἅγιος Ἀγαθάγγελος», Δεκέμβριος 1978. Ἐπιμέλ. ἡμετ.